เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่

องค์การอนามัยโลกกำหนดประเด็นการรณรงค์ใน ปี ค.ศ.๒๐๐๕ คือ “บุคลากรสาธารณสุขกับการควบคุมการสูบบุหรี่: Health Professional and Tobacco Control” และเชิญผู้แทนองค์กรวิชาชีพด้านสาธารณสุข ๒๙ องค์กรเข้าร่วมประชุมเมื่อเดือนมกราคม ค.ศ.๒๐๐๔ ที่กรุงเจนีวา เพื่อร่วมกันร่างและเห็นชอบจรรยาปฏิบัติสำหรับบุคลากรด้านสาธารณสุขกับการควบคุมยาสูบในชื่อว่า Code of practice on tobacco control for health professional organizations

การรวมพลังวิชาชีพสุขภาพเพื่อควบคุมการบริโภคยาสูบจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง ในการสร้างความเข้มแข็ง การรณรงค์ไม่สูบบุหรี่ ต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง และเข้มข้น ให้เกิดการรับรู้ถึงภัยคุมคามจากการบริโภคยาสูบในวงกว้างทั่วทั้งประเทศ เริ่มจากโรงพยาบาลทุกจังหวัดทั้งภาครัฐและเอกชนโรงพยาบาลชุมชนทุกอำเภอ โรงเรียน สถานที่ราชการทุกแห่ง และบริษัทห้างร้านทุกแห่งบุคลากรด้านสุขภาพต้องเป็นแบบอย่างที่ดีของสังคม ส่งถ่ายข้อมูลและข้อเท็จจริงที่พิษภัยของบุหรี่มีผลเสียต่อสุขภาพ นอกเหนือจากโฆษณาชวนเชื่อของบริษัทบุหรี่สู่ผู้ป่วย โดยสอดแทรกทุกขั้นตอนของการตรวจวินิจฉัย การรักษา การป้องกันและการฟื้นฟูสภาพ คลินิกงดสูบบุหรี่ การให้คำปรึกษาเรื่องการงดบุหรี่ รวมถึงการสร้างกลยุทธ์ใหม่ยึดพื้นที่อนาคตของชาติให้พ้นภัยจากบุหรี่

ปัจจุบันวิชาชีพด้านสุขภาพ อันได้แก่ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร ทันตแพทย์ และนักสาธารณสุข ได้รวมตัวกันกำหนดบทบาทเชิงรุกในการเข้าไปควบคุมการบริโภคยาสูบมากขึ้น แต่ละวิชาชีพได้สร้างเครือข่ายในโครงสร้างการบริหารที่ปรากฏในภาครัฐและภาคเอกชน มีวัตถุประสงค์ที่นำจรรยาปฏิบัติขององค์การอนามัยโลกไปปฏิบัติให้เกิดเป็นรูปธรรมเครือข่ายสหวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่มีเป้าหมายที่จะเป็นเครือข่ายความรู้ให้กับประชาชน เป็นเครือข่ายที่สร้างความห่วงใยในชีวิตที่มีคุณภาพ ครอบครัวที่อบอุ่น ชุมชนที่เข้มแข็ง และเป็นเครือข่ายที่ก่อกำเนิดสายใยจากทุกชนชั้นให้รวมพลังเป็นกำแพงที่แข็งแกร่งปกป้องเยาวชให้พ้นจากพิษภัยบุหรี่ เพื่อสังคมไทยในยุคใหม่ปลอดบุหรี่ ปลอดโรค และพร้อมที่จะเป็นพลังสร้างสรรค์อย่างมีคุณค่าแก่สังคมตลอดไป

เครือข่ายวิชาชีพแพทย์ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

ปี ค.ศ.2005 เป็นปีที่องค์การอนามัยโลกได้กำหนดประเด็นการรณรงค์ “วิชาชีพสุขภาพ...ผู้นำในการควบคุมการบริโภคยาสูบ” ในโอกาสครบรอบ 84 ปีของแพทยสมาคมแห่งประเทศไทยฯ ได้รวบรวมเหล่าสมาชิกแพทย์ให้ตระหนักถึงสุขภาพของประชาชนที่เสี่ยงต่อพิษภัยบุหรี่ พร้อมทั้งเป็นผู้นำในการสานพลังวิชาชีพสุขภาพให้เกิดกำแพงพลังแห่งศรัทธาที่จะปกป้องและคุ้มครองประชาชน ให้พ้นจากกระแสผลักดัน ทุกรูปแบบ ของบริษัทบุหรี่ข้ามชาติอย่างต่อเนื่อง ยังความผาสุกสู่สังคมไทยอย่างยั่งยืน

เครือข่ายวิชาชีพเภสัชกรรมเพื่อควบคุมยาสูบ

ปี พ.ศ.2548 สภาเภสัชกรรมจัดตั้งคณะทำงานเครือข่ายวิชาชีพเภสัชกรรมเพื่อการควบคุมการบริโภคยาสูบ โดยปัจจุบัน ได้เปลี่ยนชื่อเป็น “เครือข่ายวิชาชีพเภสัชกรรมเพื่อควบคุมยาสูบ” เพื่อความสะดวกในการทำงานและง่ายต่อการจดจำ เป็นภาคีร่วมกับสมาคมเภสัชกรรมชุมชน สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล มูลนิธิเภสัชกรรมชุมชน คณะเภสัชศาสตร์ 12 สถาบัน สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา เภสัชกรสำงานสาธารณสุขจังหวัด สมาคมผู้ผลิตยา และองค์กรวิชาชีพอื่น เช่น แพทย์ ทันตแพทย์ และพยาบาล เป็นตน โดยมีเภสัชกรคทา บัณฑิตานุกูล อดีตโฆษกสภาเภสัชกรรม ทำหน้าที่ประธานเครือข่ายฯ ได้รับการสนับสนุนเงินงบประมาณในการทำงานจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และได้รับการสนับสนุนทางเทคนิคจากมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่

เครือข่ายวิชาชีพพยาบาล ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

เครือข่ายพยาบาลเพื่อการควบคุมยาสูบแห่งประเทศไทย สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราช ชนนี ได้ดำเนินงานต่อเนื่อง มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2548 ภายใต้การบริหารจัดการของ คณะกรรมการอำนวยการเครือข่ายพยาบาลฯ และการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุน การสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มีวัตถุประสงค์เพื่อการสร้างศักยภาพของพยาบาล ในการดำเนินกิจกรรมควบคุม การบริโภคยาสูบของประชาชน ทั้งในโรงพยาบาลและในชุมชน โดยความร่วมมือทั้งกับเครือข่าย วิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทย ปลอดบุหรี่ ส่วนราชการ มุลนิธิ องค์กรต่างๆ รวมถึงภาคประชาสังคม เพื่อการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากพิษภัยบุหรี่และควันบุหรี่มือสอง

เครือข่ายวิชาชีพเทคนิคการแพทย์ เพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่

เครือข่ายเทคนิคการแพทย์ฯ จัดตั้งขึ้นโดย สภาเทคนิคการแพทย์ เพื่อส่งเสริมบทบาทของวิชาชีพเทคนิคการแพทย์ ในการมีส่วนร่วมสร้างสังคมไทยที่ปลอดบุหรี่ ร่วมมือกับวิชาชีพสุขภาพอื่นๆ ขับเคลื่อนให้เกิดพลังกระแสการสร้างสังคมไทยปลอดบุหรี่ สร้างนักเทคนิคการแพทย์ "ต้นแบบ" ที่ปลอดบุหรี่ และมีความรู้ความเข้าใจถึงพิษภัยของบุหรี่ ทั้งสามารถให้คำแนะนำแก่ประชาชนได้

เครือข่ายวิชาชีพเทคนิคการแพทย์ฯ ได้ก่อตั้งขึ้น และเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายวิชาชีพสุขภาพ เพื่อสังคมไดทยปลอดบุหรี่ ตั้งแต่ปี พ.ศ.2548

เครือข่ายกายภาพบำบัดเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่

เดือนตุลาคม พ.ศ.2549 สภากายภาพบำบัดได้จัดให้มีการระดมความคิด และวางแผนการดำเนินงานในอานคต โดยมีเป้าหมายที่จะทำให้นักกายภาพบำบัดในประเทศไทย เกิดความตระหนักถึงบทบาทหน้าที่ของตน และมีส่วนร่วมควบคุมการบริโภคยาสูบร่วมกับวิชาชีพอื่นๆ อย่างจริงจัง และยั่งยืน เนื่องจากการให้บริการทางกายภาพบำบัดนั้น โดยปกติ นักกายภาพบำบัดต้องพบปะกับผู้ป่วยตัวต่อตัวอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลาหนึ่ง จึงมีความคุ้นเคยกับผู้ป่วยพอสมควร และเห็นว่า การพูดโน้มน้าวเพื่อให้ผู้ป่วย หรือคนรอบข้างผู้ป่วยเลิกสูบบุหรี่ จึงน่าที่จะมีโอกาสประสบความสำเร็จได้มาก จึงได้ก่อตั้ง "เครือข่ายวิชาชีพกายภาพบำบัดเพื่อการควบคุมยาสูบแห่งประเทศไทย" อย่างเป็นทางการขึ้น ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "เครือข่ายกายภาพบำบัดเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่" ภายใต้การกำกับดูแลของสภากายภาพบำบัด และได้รับการสนับสนุนงบประมาณดำเนินงาน จากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

เครือข่ายวิชาชีพนักสาธารณสุขในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

เดือนเมษายน 2548 นักสาธารณสุขซึ่งนำโดย ผศ.ดร.ลักขณา เติมศิริกุลชัย ได้เข้าร่่วมกับกลุ่มวิชาชีพสุขภาพอีก 4 กลุ่ม คือ แพทย์ ทันตแพทย์ เภสัชกร และพยาบาล เพื่อสร้างพันธมิตรในการขับเคลื่อนให้สังคมไทยปลอดบุหรี่ กอปรกับนักสาธารณสุขที่ปฏิบัติงานรณรงค์เพื่อสร้างความตระหนัก และความเข้าใจถึงอันตรายของบุหรี่ กระตุ้นให้เกิดการลด ละ เลิกการบริโภคยาสูบนั้น มีความหลากหลายในสาขาวิชาชีพ และมีขอบข่ายการทำงานที่กว้างขวาง ผศ.ดร.ลักขณา เติมศิริกุลชัย จึงได้เชิญชวนนักสาธารณสุขสาขาวิชาต่างๆ ที่ปฏิบัติงานในกระทรวงสาธารณสุข และกรุงเทพมหานคร เข้าร่วมเป็นพันธมิตรนำสู่การสร้างพลังอันเข้มข้นในการดำเนินงานเพื่อควบคุมการบริโภคยาสูบ

เครือข่ายวิชาชีพหมออนามัย ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

วิสัยทัศน์ เชื่อมโยงความคิด ผูกมิตรปวงประชา นำพารูปแบบประชาสังคมนิยม ส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน มุ่งสร้างสรรค์คุณภาพชีวิต สุจริตในแนวทา

เครือข่ายวิชาชีพแพทย์แผนไทย ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ
The Union of Thai Traditional Medicine Society of Thailand

สมาคมแพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทย โดย นายกสมาคมแพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทย คุณอร่าม อามระดิษ ได้ตระหนักถึงการสูบบุหรี่ ก่อให้เกิดโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคมะเร็ง และโรคอื่นๆ ที่ทำลายสุขภาพของประชาชน จึงร่วมมือกับเครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ เพื่อการเสริมสร้างแะลป้องกันโรคจากพิษภัยบุหรี่และควันบุหรี่มือสอง

เครือข่ายวิชาชีพแพทย์แผนจีน ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ
The Union of Chinese Traditional Medicine of Thailand

สมาคมแพทย์แผนจีนในประเทศไทย เข้าร่วมเป็นสมาชิกในเครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ นับได้ว่า เป็นบุคลากรวิชาชีพอีกสาขาหนึ่ง ที่ร่วมทำงานด้านสุขภาพ ซึ่งได้เริ่มเข้ามาช่วยขับเคลื่อนภาคีเครือข่ายด้านการลด ละ เลิกบุหรี่ เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ.2550 ได้ร่วมประชุมและร่วมในการอบรมให้ความรู้ และทักษะด้านแพทย์แผนจีน แก่บุคลากรวิชาชีพแขนงต่างๆ เพื่อช่วยให้สังคมไทยปลอดบุหรี่

เครือข่ายวิชาชีพแพทย์แผนไทยประยุกต์ ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

โดยมีบทบาท นำวิชาชีพมาปรับใช้ในการลด ละ เลิกบุหรี่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้ความรู้ และสนับสนุนกิจกรรมของบุคลากรวิชาชีพสุขภาพ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล สถานพยาบาลทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน ฯลฯ เช่น การใช้หญ้าดอกขาว การนวดกดจุดหยุดบุหรี่ การอบ ประคบสมุนไพร เพื่อลด ละ เลิกบุหรี่ ซึ่งเป็นการเพิ่มทางเลือกให้แก่ประชาชน ตามความสมัครใจ และสามารถขอความร่วมมือกับองค์กร และเครือข่ายภาคีต่างๆ ด้วย

เครือข่ายวิชาชีพนักจิตวิทยาคลินิก ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ
The Clinical Psychologist of Thailand against Tobacco

เป็นวิชาชีพที่มีบทบาทสำคัฯ ทั้งการให้บริการเลิกบุหรี่ และการป้องกันการสูบบุหรี่

เครือข่ายนักรังสีเทคนิค ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ
Thai Society of Radiological Technologists Alliance against Tobacco

บุคลากรวิชาชีพรังสีเทคนิค รวมทั้งสถาบันผู้ผลิตนักศึกษารังสีเทคนิค ตระหนักและมีส่วนร่วมในกิจกรรมของเครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ บางสถาบันกำหนดหลักสูตรเกี่ยวกับสิ่งเสพติดต่างๆ ด้วย

เครือข่ายวิชาชีพนักเวชนิทัศน์ ในการควบคุมบริโภคยาสูบ

มีเป้าหมาย เพื่อ

1. พัฒนาสื่อต้นแบบเพื่อรณรงค์ให้สังคมไทยหลอดบุหรี่ มาสู่การผลิตออกมาใช้งานจริง เป็นต้นแบบในการรณรงค์เสริมการเรียนรู้ให้เห็นโทษของบุหรี่ ที่ส่งผลร้านต่อสุขภาพ เพื่อให้ประชาชน ละ เลิกการสูบบุหรี่ โดยจัดทำในรูปแบบของสื่อการ์ตูนอิเล็กทรอนิกส์ สื่อโฆษณา สื่อหุ่นจำลอง
2. ผลิตสื่อต้นแบบในการรณรงค์การสูบบุหรี่ที่สื่อสารถูกต้อง น่าสนใจ มีความทันสมัย เป็นแบบอย่างที่ดีของสื่อที่ให้ความรู้แก่เยาวชน และประชาชนทั่วไป

เครือข่ายวิชาชีพสัตวแพทย์ ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

วิชาชีพสัตวแพทย์ให้ความสนใจในการที่จะรณรงค์ให้เจ้าของสัตว์เลี้ยงที่สูบบุหรี่ประจำ ลด หรือเลิกการสูบบุหรี่ เพื่อเป็นการป้องกัน ไม่ให้สัตว์เลี้ยงเกิดปัญหาด้านสุขภาพ

สมาคมสุขศึกษา พลศึกษา และสันทนาการ เพื่อการควบุคุมการบริโภคยาสูบ
Thai Association for Health, Physical Education and Recreation (TAHPER)

ศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ (ศบช.)

ศูนย์บริการให้คำปรึกษาเพื่อการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์ และทางอินเทอร์เน็ต ภายใต้มูลนิธิสร้างสุขไทย และได้รับทุนสนับสนุนการก่อตั้ง และดำเนินการจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เริ่มให้บริการประชาชนไทย ตั้งแต่เดือนมกราคม 2552 โดยผู้ประกอบวิชาชีพสุขภาพที่มีความรู้ ผ่านการฝึกอบรมตามหลักสูตรของศูนย์ฯ มีความสามารถในการรักษาโรคติดบุหรี่ ด้วยวิธีพฤติกรรมบำบัดรายบุคคล ให้เวลาประมาณ 20 นาทีต่อราย พร้อมให้บริการประชาชนทั่วทุกภาคของประเทศไทย โดยใช้โทรศัพท์พิเศษ 4 หลัก คือ 1600 และผ่าน http://www.thailandquitline.or.th/ เข้าช่องทาง U Quit, U Refer

สถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติ (สถาบันธัญญารักษ์)

สถาบันวิชาการ และสถานบำบักรักษาผู้ติดยาและสารเสพติดแห่งแรกของประเทศไทย ผ่านการรับรองตามมาตรฐาน HA ตั้งแต่ปี พ.ศ.2542 แบะ re-accreditation ครั้งที่ 2 เมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2553 ตามมาตรฐาน HA/HPH

สมาคมนักกำหนดอาหารแห่งประเทศไทย ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

เครือข่ายวิชาชีพนักกำหนดอาหารฯ ได้เข้าร่วมในภาคีเครือข่ายวิชาชีพสุขภาพ เพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ เมื่อ 28 กันยายน 2553

เครือข่ายวิชาชีพนักสังคมสงเคราะห์ทางการแพทย์ ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

ในด้านการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพผู้เสพติดบุหรี่ ภายใต้การทำงานเป็นทีม หรือ สหวิชาชีพ (Team Work or Interdisciplenary Approach) โดยนักสังคมสงเคราะห์จะมีบทบาทหน้าที่ ในการปฏิบัติงานร่วมกับทีม ในการติดตามผู้เสพติดบุหรี่ โดยนำหลักการ กระบวนการ และวิธีการทางสังคมสงเคราะห์ มาประยุกต์ใช้กับขั้นตอนต่างๆ ในการบำบัดรักษา รวมทั้งการให้ความรู้ คำปรึกษาแนะนำ และสร้างความเข้าใจแก่ครอบครัว ในเรื่องวิธีการบำบัดรักษาและกระตุ้นให้ครอบครัวเห็นความสำคัญ ในการบำบัดรักษาผู้ป่วยให้ได้ผล รวมทั้งให้คำปรึกษา และแนะนำในปัญหาต่างๆ ที่จะเป็นอุปสรรคต่อการบำบักรักษาผู้ป่วยด้วย

สมาคมการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์และสุขภาพไทย ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ

เป็นเครือข่ายน้องใหม่ ที่เข้ามาร่วมเป็นสมาชิกเครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ ที่จะร่วมด้วยช่วยกัน ทำให้สุขภาพของประชาชนคนไทยแข็งแรง ปราศจากโรคภัยที่มีบุหรี่ เป็นต้นเหตุต่อไปในวันข้างหน้า